Luật Bảo Hiểm Xã Hội 2024 Gồm Những Gì?
Ngày 29/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) số 41/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Luật mới gồm 11 chương, 141 điều, bổ sung nhiều quy định nhằm mở rộng quyền lợi và tăng tính hấp dẫn cho người lao động tham gia BHXH. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam.
Dưới đây là 14 điểm mới quan trọng trong Luật BHXH 2024 mà người lao động và doanh nghiệp cần nắm rõ.
1. Bổ Sung Trợ Cấp Hưu Trí Xã Hội
Một trong những thay đổi quan trọng là việc bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội nhằm hình thành hệ thống BHXH đa tầng. Theo đó:
• Giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống 75 tuổi.
• Đối với người nghèo và cận nghèo, độ tuổi này tiếp tục giảm còn 70 tuổi.
• Người cao tuổi thuộc nhóm trên sẽ được hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.
Việc giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội giúp nhiều người cao tuổi không có lương hưu được hưởng chế độ hỗ trợ sớm hơn, giảm áp lực tài chính và nâng cao chất lượng cuộc sống.
2. Trợ Cấp Hằng Tháng Cho Người Không Đủ Điều Kiện Hưởng Lương Hưu
Những người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng thay vì nhận BHXH một lần. Đây là chính sách hỗ trợ giúp đảm bảo an sinh cho người lao động lớn tuổi nhưng chưa đủ điều kiện nhận lương hưu.
Quyền lợi:
• Được nhận trợ cấp hằng tháng từ quỹ BHXH.
• Được cấp bảo hiểm y tế miễn phí trong thời gian nhận trợ cấp.
• Đảm bảo nguồn thu nhập tối thiểu khi về già.
• Hạn chế tình trạng người lao động về già không có lương hưu để sinh sống.
3. Mở Rộng Đối Tượng Tham Gia BHXH Bắt Buộc
Luật mới quy định mở rộng nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHXH, bao gồm:
• Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
• Người hoạt động không chuyên trách tại xã, thôn, tổ dân phố.
• Người lao động làm việc bán thời gian.
• Người quản lý doanh nghiệp và hợp tác xã không hưởng lương.
Việc mở rộng này giúp gia tăng số lượng người tham gia BHXH, mở rộng mạng lưới an sinh xã hội và đảm bảo nhiều lao động được bảo vệ, giúp họ có cơ hội tích lũy thời gian đóng BHXH để hưởng các quyền lợi về sau.
4. Bổ Sung Chế Độ Ốm Đau, Thai Sản Cho Người Hoạt Động Không Chuyên Trách
Trước đây, người lao động thuộc nhóm này chỉ hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Luật mới bổ sung thêm chế độ ốm đau và thai sản, giúp đảm bảo an sinh tốt hơn cho nhóm lao động này.
Lợi ích:
• Hỗ trợ tài chính khi gặp rủi ro sức khỏe, đảm bảo nguồn thu nhập.
• Tăng mức hấp dẫn của BHXH đối với người lao động.
• Đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm lao động tham gia BHXH.
5. Chế Độ Thai Sản Trong BHXH Tự Nguyện
Lần đầu tiên, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng trợ cấp thai sản 2 triệu đồng/con, được chi trả từ ngân sách nhà nước mà không cần đóng thêm.
Ý nghĩa:
• Tạo động lực để người lao động tham gia BHXH tự nguyện nhiều hơn.
• Giúp phụ nữ lao động tự do có chế độ hỗ trợ khi sinh con.
• Đảm bảo quyền lợi cơ bản cho nhóm lao động không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
6. Giảm Điều Kiện Hưởng Lương Hưu Còn 15 Năm
Trước đây, lao động phải đóng BHXH tối thiểu 20 năm mới được nhận lương hưu. Luật mới đã giảm xuống còn 15 năm, giúp nhiều người lao động có cơ hội tiếp cận chế độ hưu trí hơn.
Lợi ích:
• Tăng khả năng tiếp cận chế độ hưu trí cho nhiều người hơn.
• Giảm rủi ro tài chính khi về già.
• Khuyến khích người lao động tham gia BHXH lâu dài.
7. Khuyến Khích Bảo Lưu Thời Gian Đóng BHXH
Luật mới hướng tới hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần bằng cách tăng quyền lợi cho người bảo lưu thời gian đóng.
Lợi ích khi bảo lưu BHXH:
• Được hưởng mức lương hưu cao hơn khi đủ điều kiện.
• Trong thời gian bảo lưu, vẫn có thể nhận các chế độ trợ cấp.
• Được cấp BHYT miễn phí khi về hưu.
• Đảm bảo an sinh xã hội lâu dài.
8. Quy Định Mới Về BHXH Cho Lao Động Việt Nam Ở Nước Ngoài
Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài có thể tính thời gian đóng BHXH nếu có hiệp định song phương giữa Việt Nam và nước sở tại. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi khi họ trở về nước.
Quyền lợi của người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài:
• Được bảo lưu thời gian đóng BHXH khi làm việc tại nước ngoài.
• Khi về nước, có thể cộng dồn thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
• Giúp người lao động có chế độ bảo hiểm tốt hơn, tránh rủi ro về tài chính khi nghỉ hưu.
• Hưởng các chế độ BHXH tương tự như người lao động trong nước.
Điều này đặc biệt có ý nghĩa với những lao động làm việc lâu dài tại nước ngoài nhưng vẫn có nhu cầu đảm bảo an sinh xã hội tại Việt Nam.
9. Nâng Cao Hiệu Quả Đầu Tư Quỹ BHXH
Luật mới cho phép mở rộng danh mục đầu tư, giúp quỹ BHXH có thêm nguồn thu và đảm bảo khả năng chi trả lâu dài.
Các phương án đầu tư được mở rộng bao gồm:
• Đầu tư vào trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm cao.
• Đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng.
• Mở rộng kênh đầu tư vào thị trường tài chính để tối ưu hóa lợi nhuận nhưng vẫn đảm bảo an toàn.
Việc nâng cao hiệu quả đầu tư giúp quỹ BHXH phát triển bền vững, đảm bảo khả năng chi trả lương hưu và trợ cấp lâu dài.
10. Thêm Chế Độ Bảo Hiểm Hưu Trí Bổ Sung
Ngoài BHXH bắt buộc, người lao động và doanh nghiệp có thể tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung, giúp mức lương hưu cao hơn khi về già.
Lợi ích của bảo hiểm hưu trí bổ sung:
• Người lao động có thể đóng thêm vào quỹ hưu trí để nhận lương hưu cao hơn mức cơ bản.
• Doanh nghiệp có thể hỗ trợ người lao động bằng cách đóng góp một phần vào quỹ hưu trí bổ sung.
• Giúp cải thiện chất lượng cuộc sống khi về già, không phụ thuộc vào chỉ lương hưu cơ bản.
• Người lao động có thể linh hoạt lựa chọn mức đóng và phương thức rút tiền phù hợp với nhu cầu tài chính cá nhân.
Đây là một cơ hội tốt cho người lao động có thu nhập ổn định để chuẩn bị tài chính tốt hơn cho tuổi già.
11. Thay Thế “Mức Lương Cơ Sở” Bằng “Mức Tham Chiếu”
Mức tham chiếu thay thế mức lương cơ sở, được điều chỉnh linh hoạt theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Ưu điểm của việc thay thế mức lương cơ sở bằng mức tham chiếu:
• Mức tham chiếu có thể điều chỉnh linh hoạt theo tình hình kinh tế, tránh sự cứng nhắc của mức lương cơ sở cố định.
• Đảm bảo mức đóng và hưởng BHXH phù hợp với thực tế thị trường lao động.
• Giúp duy trì sự cân đối của quỹ BHXH, tránh nguy cơ mất cân đối tài chính trong dài hạn.
Đây là một cải tiến quan trọng giúp hệ thống BHXH linh hoạt và phù hợp hơn với điều kiện kinh tế.
12. Quản Lý Thu, Đóng BHXH Chặt Chẽ Hơn
Luật mới bổ sung quy định xử phạt nghiêm hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH, bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Các biện pháp tăng cường quản lý thu, đóng BHXH:
• Tăng cường chế tài xử phạt đối với doanh nghiệp trốn đóng BHXH cho người lao động.
• Quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đóng BHXH đầy đủ và đúng hạn.
• Nâng cao năng lực giám sát và kiểm tra của cơ quan quản lý BHXH.
• Áp dụng công nghệ số để theo dõi, minh bạch hóa quá trình đóng BHXH.
Việc tăng cường quản lý thu và đóng BHXH giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động và đảm bảo tính bền vững của hệ thống bảo hiểm xã hội.
13. Mở Rộng Giao Dịch Điện Tử Trong BHXH
Người lao động có thể thực hiện mọi thủ tục BHXH online, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
Những cải tiến về giao dịch điện tử trong BHXH:
• Áp dụng chữ ký số và hồ sơ điện tử để đơn giản hóa thủ tục hành chính.
• Cho phép người lao động nộp hồ sơ, tra cứu thông tin và nhận kết quả giải quyết chế độ BHXH qua cổng dịch vụ công quốc gia.
• Tích hợp dữ liệu BHXH với hệ thống dữ liệu dân cư để đồng bộ hóa thông tin cá nhân.
• Hỗ trợ người lao động truy cập thông tin đóng BHXH của mình một cách minh bạch và chính xác.
Việc mở rộng giao dịch điện tử giúp hiện đại hóa hệ thống BHXH, giảm thiểu giấy tờ, tiết kiệm thời gian và nâng cao trải nghiệm của người tham gia.
14. Cải Tiến Các Chế Độ BHXH
Luật mới giúp chế độ BHXH phù hợp thực tế hơn, tăng cường an sinh cho người lao động.
Các cải tiến quan trọng trong chế độ BHXH:
• Điều chỉnh mức hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp để phù hợp với tình hình thị trường lao động.
• Nâng cao mức trợ cấp ốm đau, thai sản và chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh.
• Tăng cường sự liên kết giữa bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế để đảm bảo người hưởng lương hưu có đầy đủ quyền lợi y tế.
• Tích hợp bảo hiểm xã hội với các chương trình hỗ trợ việc làm nhằm giúp người lao động nhanh chóng tái hòa nhập thị trường lao động.
Những cải tiến này đảm bảo rằng hệ thống BHXH sẽ ngày càng phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn của người lao động và tình hình kinh tế – xã hội.
KẾT LUẬN
Luật Bảo hiểm Xã hội 2024 mang lại nhiều cải tiến quan trọng, giúp mở rộng quyền lợi và đảm bảo an sinh xã hội tốt hơn.
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về các quy định mới, hỗ trợ liên quan đến BHXH, tư vấn về Thuế và Thành lập doanh nghiệp, hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp kịp thời!
CÔNG TY TNHH ĐẠI LÝ THUẾ CƯỜNG LINH
Địa chỉ: Tổ 23, Khu 2B, Phường Cao Thắng, TP Hạ Long, Quảng Ninh
Email: hv.cuongnq@gmail.com
Hotline: 0912.191.966